ŞAVŞAT’TA ÜRETİLEN İSTİRİDYE MANTARI, PAZARDA YERİNİ ALDI

 

Yapılan Proje Doğrultusunda Artvin’in Şavşat ilçesinde üretimine başlanan İstiridye Mantarı Şavşat Belediyesi Yöresel Ürünler Pazarı’nda yerini aldı.

Hayati Akbaş

ŞAVŞAT-Yapılan Proje Doğrultusunda Artvin’in Şavşat ilçesinde üretimine başlanan İstiridye Mantarı Şavşat Belediyesi Yöresel Ürünler Pazarı’nda yerini aldı.

Müşteriler tarafından yoğun bir ilgiyle alıcı bulan istiridye mantarını satışa süren proje sahipleri mantarın tanıtımı için bir taraftan da pişirerek müşterilerine mantarın tadına baktırdı.

Artvin, Kars ve Ardahan illerinde çiftçilerin kalkındırılması için Gıda tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından başlatılan AKAK Projesi kapsamında Şavşat’ta Eskikale köyünde 6 çiftçiye destek verilerek 120’şer metrekarelik İstiridye mantarı serası kuruldu. Çiftçilerin özverili çalışmaları sonuç verirken, istiridye mantarı kilosu 12 liradan Şavşat Belediyesi Yöresel ürünler Pazarı’nda satışa sunuldu.

Yapılan projesi kapsamında kurulan İstiridye Mantarı seralarının ilk meyvelerini verdiğini dile getiren Şavşat Belediye Başkanı Ahmet Sinan Öztürk, “Pazarda bugün görmüş olduğumuz bu istiridye mantarı AKAK Projesi kapsamında Şavşat’ta 3 üreticimizi 120 metre karelik istiridye mantarı serası projemizin ürünleridir. İlk mahsulleri de pazarda tüketiciyi bekliyor” ifadelerini kullandı.

Başkan Öztürk; “Cittaslow kriterleri doğrultusunda ilçemizde kadınlarımıza yönelik çeşitli faaliyetlerimiz vardır. Ayrıca yöresel ürünlerimizin gereken ilgiyi görmesi içinde elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Tamamen organik olan bu ürünlerimiz bölge halkı ve gurbetçilerimiz tarafında çok önemli destekler görmektedir. Amacımız üretime yönelik daha fazla çiftçimizle çeşitli projeler yaparak devletimizin vermiş olduğu desteklerden faydalanmalarını sağlamaktır. Şu anda gördüğünüz gibi kurmuş olduğumuz bu pazarda yöresellik adına her türlü doğal ve organik ürünlerimizi bulmanız mümkündür. Bu ve benzeri projeler hazırlayarak bizlere gelen üreticilerimize bizim her türlü desteğimiz sürecektir. Artık yöresel ürünlerimize marka değeri kazandırmanın zamanı gelmiştir. Bazı ürünlerimizle ilgili patent çalışmalarımızda mevcuttur. Sadece tüketen Şavşat değil üreten Şavşat olacaktır. Sloganımız “Kendinden kendine” dir. Kendimiz üreteceğiz, kendimiz tüketeceğiz” dedi.

Proje kapsamında destek alarak sera kuran ve kurduğu sera sayesinde yetiştirdiği istiridye mantarlarını Artvin Halk Pazarı’na indirerek satışa sunan kadın girişimci Nevin Güner ise yaptığı açıklamada “Çoğunluk bilmiyor istiridye mantarını ama bilenlerde var. Talep fena değil şu anlık. İstiridye mantarının kolesterol düşürücü özelliği var, şeker hastası olanlar için çok iyi, şeker dengeleyici özelliği var, çocukların gelişiminde çok önemli rol oynuyor. Çocuklar sevmezse bile sevecekleri hale getirilebiliyor. Et ile yapılacak her şeyi mantar ile yapabilirsiniz. Et gibi de değil bu kolesterolü düşürüyor” dedi.

Yetiştirdikleri mantarın besin değeri olarak etten eksiği olmadığını dile getiren bir başka çiftçi Barış Altun ise “Etten eksiği yok fazlası var, besin yönünden çok zengindir. İnsanımız biraz şüpheli yaklaşıyor, zehirlenirim korkusu var ama ben çoğu kişinin karşısında çiğ çiğ yedim. Herhangi bir zehirleme riski yok çünkü kapalı ortamda otomasyon ile üretildiği için herhangi bir ilaç, kimyasal madde kullanılmıyor. Tamamen organik. Şuanda kilosu 12 liradan satılıyor ama besin değerlerine baktığınız zaman et 40 lira, onunla aynı değerlere sahip ama fiyatı 12 lira. Et almaktansa bu mantarı almak besin yönünden daha karlı. Rahatlıkla ete kardeş bir ürün diyebiliriz” diye konuştu.

Barış Altun, “Şavşat’ın iklim olarak mantarcılığa daha uygun olduğu görüldü. Ancak yıl içinde 4-5 ay gibi bir süre içinde üretim yapılabiliyor. Bunu yıl geneline yaymak ve üretimi sürdürülebilir hale getirmek için bir proje hazırladık. . Talebi tam karşılayamadık 12 ay boyunca ürün alabilmek için mantar serasına ihtiyaç duyuldu. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Kırsal Kalkınma Projesinden faydalanmak üzere bu şekilde yapılacak sera Türkiye’de ilk olduğu için projeyi yaptırmada zorlandık.

Bu aşamada projeyi daha iyi inceleyebilmek için Artvin Muhtarlar Derneği yönetimi olarak Türkiye’nin değişik illerinde bu tür projelerin uygulandığı yerlerde inceleme yapmak üzere 15 günlük gezi programladık gezi sonucu mantar üretim serası kurmaya karar verdik. Proje aşamasında değişik güçlüklerle karşılaştık. Bu güçlükleri aşmak için sayın valimiz Ömer Doğanay’la görüştük yardım talebinde bulunduk. Sağ olsun bize her türlü destek vereceğini söyledi. Bu konuda her zaman yardımcı olacağını söyledi. Kendisine yardımlarından dolayı çok teşekkür ediyoruz.   Bizim amacımız; Artvin’i üreten, marka ürünlerle adı anılan il yapmak için kollarımızı sıvadık. Kayın Mantarcılığı Artvin’in önemli kazancı olacak” dedi.

Şavşat Belediyesi Yöresel ürünler pazarında satışına başlanan İstiridye mantarı üreticileri bir taraftan satışlarını yaparken diğer taraftan da pişirerek müşterilerine tadımlık ikram ettiler

Proje kapsamında İstiridye Mantarı üretimi yapan bir başka çiftçi Kadir Demir’de “Çok geç kalınmış bir proje. Keşke daha önceleri yapsaydık. Bu konuda bizlere destek olan herkese teşekkür ediyorum” dedi.

İstiridye mantarı nedir?

İstiridye mantarı, halk arasında bölgeden bölgeye, yöreden yöreye pek çok farklı isimle anılmaktadır. Peki İstiridye mantarı nedir? Hangi ortamlarda yetiştirilebilir? İstiridye mantarının özellikleri ve faydaları nelerdir? İşte İstiridye mantarı ile ilgili merak edilen soruların yanıtı…

 

İstiridye Mantarı; kayın mantarı, kavak mantarı, selvi mantarı, yaprak mantarı, lamelli soluk istiridye mantarı, karakulak mantarı vb. birçok isimlerle biliniyor. Peki, İstiridye mantarı nedir? İstiridye mantarının faydaları nelerdir? İstiridye mantarı  ile ilgili merak edilen soruların yanı-tını haberimizin detaylarından öğrenebilirsiniz…

İstiridye Mantarı (Pleurotus ostre-atus), kayın mantarı, kavak mantarı, selvi mantarı, yaprak mantarı, lamelli soluk istiridye mantarı, karakulak mantarı v.b. bir çok isimlerle bilinen doğada yetişebilen ve yenilebilen mantar türlerinden bir tanesidir. İsmini aldığı gibi, doğada kavak ve kayın gibi ağaçların gövdelerinde yetişen  bir mantar türüdür. İstiridye şeklinde olması nedeniyle “istiridye mantarı” ismini de almış, kültür ortamında yetiştirilebilen ender türlerden bir tanesidir. Hoş bir koku ve damak tadına sahip olan istiridye mantarı, özellikle son yıllarda Türkiye’de ilgi görmüş, besin değeri ve faydalarıyla ciddi talep yaratmıştır.

İstiridye mantarı türleri, tamamen organik ortamlarda hiçbir kimyasal madde ve gübre kullanılmadan yetiştirilmesi ile güvenilirliğini diğer mantarlardan bir kat daha fazla artırmakta-dır. Kültürü yapılan, ülkemiz koşullarına daha uygun olan istridye (kayın) türü mantarlar hastalık ve zararlılara karşı dayanımı, besin değerinin diğer kültür mantarlarından daha yüksek olması, üretiminde kompost fermantasyonu ve örtü toprağı kullanılmaması üretimin güvenli ve steril olmasını sağlamaktadır.

Doğal antibiyotik özelliklerine sahip olan İstiridye mantarı (selvi mantarı), birçok kanser türünün ve alzheimer hastalarının tedavisinde yurt dışında kullanılmaktadır.

İstiridye Mantarının Faydaları Nelerdir?

Et ve baklagillere eşdeğer protein içeriğine sahip bulunan İstiridye Mantarı, insan vücudu için gerekli olan kalsiyum, fosfor ve demir gibi tüm mineral tuzlar sığır ve tavuk etinde bulunanların iki katı düzeyindedir.

Tüm mantar türleri içerisinde en yüksek B1 ve B2 miktarına sahip,  Sebzelere nazaran 5-10 kat daha fazla” niasin” içeriyor, Karaciğer hariç tüm et ve sebzelerden daha fazla “folik asit” içeriyor.  Azeker ve tansiyon sorunu olanlara tavsiye ediliyor, Düşük nişasta, yağ ve kalori içerdiği için obezite, şeker ve hipertansiyon hastalarıyla, çok az sodyum içermesinden dolayı nefrit ve kalp rahatsızlığı olanlar için tavsiye ediliyor.  Tokyo ve Michigan üniversiteleri bilim adamlarının yaptığı araştırma sonuçlarına göre düzenli olarak tüketildiklerinde hastalıklara karşı vücut direncini artırarak bağışıklık sistemini güçlendiriyor. *Yenilenebilir mantar türleri içerisinde sadece istiridye mantarı, kandaki kolestrol seviyesini düşüren “Lovastatin” adlı etken maddeyi içeriyor.

Kan dolaşımını düzenliyor ve damar tıkanıklıklarını önlüyor.  Tansiyona iyi geldiği doktorlar tarafından belirtiliyor. Aneminin düşmanıdır. İstiridye mantarının kolesterolü düşürücü özelliği tüm tıp dünyasında kabul görmektedir. Yağ oranı yok denecek kadar az olan bu tür mantarlar en sağlıklı diyet listelerinin başını çekmektedir. İstiridye mantarının bağırsakların daha düzenli çalışmasına büyük katkısı vardır. İçerisinde bulunan “Lentinian” adı verilen maddenin tümörleri azalttığı belirtilmektedir. Damar sertliği, Beyin Kanamaları ve enfeksiyonlara karşı koruyucudur. Düzenli tüketimi ile çocukların gelişiminde büyük katkıları vardır. Yüksek miktarda C ve D vitaminleri içermektedir.

Bu özel mantar (Pleurotus ostreatus) çeşidi, içerisindeki zengin besin değerleri sayesinde, yurt dışında bir çok doktor tarafından tedavi amaçlı olarak hastalarına önerilmektedir.