ŞAVŞAT’A, 950 YILLIK ÂŞIKLIK GELENEĞİ YAŞATILMA ETKİNLİĞİNDE BİR ASIRLIK AŞIK DAVET EDİLDİ
950 Yıllık Aşıklık Geleneğini Yaşatmak İçin Şavşat’ta 3 Kuşak Sonraki Öğrenciler Bir Asırlık Aşık İbrahim Kara’yı “Aşıklık Geleneğini Yaşatma” Etkinliğine Davet Etti.
Hayati Akbaş
ŞAVŞAT-Anadolu’nun Kültürü ve Unutulmayacak Gelenekleri Şavşat’ta Anadolu Lisesi tarafından yaşatıldı. Şavşat Anadolu Lisesi Tarih Bölümü Öğretmeni Deniz Tireli ve öğrencilerinin hazırlamış olduğu “Aşıklık Geleneğini Yaşatma” etkinliği büyük beğeni kazandı.
Şavşat Belediye Düğün Salonunda gerçekleştirilen etkinliğe İlçe Milli Eğitim Müdürü Erkan Evran, Milli Eğitim Şube Müdürleri Fatih Bilici ve Soner Gögerçin, Belediye yazı İşleri Müdürü Filiz Özcan, Aşık İbrahim Kara (96), Anadolu Lisesi Müdürü Selahattin İşçi, diğer okul müdürleri Anadolu Lise-si öğretmen ve öğrencileri ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunması ile başla-yan etkinliğin sunuculuğunu okulun öğrencilerinden Eren Temiz ve Yudum Demir yaptı. Türkiye’de yaşayan en yaşlı Aşık olan 96 yaşındaki Şavşatlı Aşık İbrahim Kara’nın hayatını okulun öğrencilerinden Nagihan Kılıç okunduktan sonra, yıllardır ulusal ve yerel medyada Aşık İbrahim Kara’nın görüntüleri dev ekranda izlettirildi.
Daha sonra sahneye davet edilen Aşık İbrahim Kara, bazen nasihat veren, bazen güldüren, bazen de düşündüren hikayeleri ve kendi yazmış olduğu şiir ve besteleri ile katılımcılara güzel dakikalar yaşattı.
Program bitiminde Şavşat Anadolu Öğretmen Lisesi Müdürü Selahattin İşçi Aşık İbrahim Kara’ya Atatürk portresi hediye etti.
Aşıklık geleneğinin yaşatılması etkinliğine katılan İlçe Milli Eğitim Müdürü Erkan Evran yapmış olduğu açıklamada, öğretmen ve öğrencilerinin böylesine önemli bir konuyu işlemiş olmalarından büyük bir memnuniyet duyduğu-nu ifade etti.
Anadolu’nun Kültürü ve Unutulmayacak Gelenekleri Şavşat’ta Anadolu Lisesi Tarafından Yaşatıldı
Erkan Evran; “Anadolu’nun kültürel belleğinin yanı sıra kültürel çeşitlilik ve zenginliğinin de önemli bir ifadesi olan Âşıklık geleneği; yüzyılların deneyimlerinden süzülerek biçimlenmiş, şiiri, müziği ve hikâye anlatımını içeren çok yönlü bir sanattır. Kendine özgü geleneği ve icrası olan âşıklık geleneğinin en önemli niteliği, döneminin yaşayış ve hayata bakış tarzını, etik ve estetik değerlerini yansıtarak geniş halk kitlelerine hitap edebilmesidir. Bu gelenek öğrencilerimizin televizyon ve internet bağımlılıklarından uzak tutmak için bir farkındalık yaratılmış oldu. Yapılan etkinlik kalbe hitap edince daha değerli oluyor. İlçemizin çok önemli bir değeri olan Aşık İbrahim Kara, öğrencilerimizin kalbine hitap etikti programı sonuna kadar ilgiyle takip ettiler. Bir asırlık yaşına rağmen hafızası oldukça kuvvetli olan ve hiçbir not eline almadan çok sayıda hikaye ve şiiri ezberinde okuması çok önemliydi. Ben bu etkiliği hazırlayan ve izlemeye gelen herkese ayrıca da Aşık İbrahim Kara’ya çok teşekkür ediyorum” dedi.
Okul Müdürü Selahattin İşçi de yapmış olduğu açıklamada; “Geçmişte köy evlerin de ilgiyle izlediğimiz Aşıkları-mızı artık günümüzde izleyemiyoruz. İlçemizde ve hatta ülke genelinde en yaşlı bir Aşık olan Aşık İbrahim Kara’yı öğretmen ve öğrencilerimizin davet ederek. Böylesine anlamlı bir etkinlik düzenledikleri için kendilerine çok teşekkür diyorum. Geleneğe uygun bir biçim de şiir söyleyebilen, karşılıklı atışma yapabilen, hikâye anlatabilen ve icralarını çoğunlukla saz eşliğinde gerçekleştiren, kendine has üslubu ile 96 yaşındaki Aşık İbrahim Kara’nın da teşrifleri bize bütün katılımcılara ve öğrencilerimize hem anlamlı hem de güzel dakikalar yaşattı. Öğrencilerimizde aşıklık geleneğinin kökenini öğrendiler. Ayrıca beklide hayatlarında ilk defa bir Aşık dinleme ve fikirlerinden yararlanma imkanı bulmuş oldular. Emeği geçen herkese ve bütün katılımcılara teşekkür ediyorum.” dedi.
Etkinliği hazırlayan okulun Tarih Öğretmeni Deniz Tireli’ de yapmış olduğu konuşmada; “Âşıklık geleneğinin kökeni konusunda çeşitli görüşler bulunmakla birlikte genel kabul, âşıklığın ozan-baksı edebiyatı olarak adlandırılan Türk destan anlatım geleneğine dayandığı ve Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra ortaya çıkan tasavvufi düşünce ile Selçuklu ve Osmanlı yaşamı biçimi ve kabullerinin bu geleneği şekillendirdiği yönündedir.
Âşık, güzellikleri övdüğü ve acıları dramatik bir dille vurguladığı kendi deyişlerini veya ustalarının deyişlerini yöresel ezgilerle saz eşliğinde söyler. Âşıklar tarafından söylenen şiir ve hikâyeler, sevgiliye duyulan özlemi, ilahi aşkı, kahramanlık hikâyelerini ve döneminin toplumsal sorunlarını konu edinir. Anadolu insanının dünya görüşü, ahlaki ve estetik anlayışı âşıkların şiirlerinde ifade edilir. İlçemizde bu geleneğin çok önemli bir değerinin olduğunu biliyordum. Bu geleneği unutturmama yaşatma ve bu değeri onure etme anlamında bu etkinliği düzenledik. Bu geleneğin mutlaka yaşatılması gerektiği-ne inanıyoruz. Onun için bu ve benzeri çalışmalarımız devam edecek. Katılımları ile bizleri onure eden İlçe Milli Eğitim Müdürümüze, her zaman destekleri olan okul müdürümüze, kültür abidesi çınar Aşık İbrahim Kara’ya, öğretmen ve öğrencilerimize çok teşekkür ediyorum” dedi.
Program sonrası Aşık Kara yapmış olduğu açıklama da mutluluğunu dile getirdi. Aşık İbrahim Kara; “Ben zannediyordum ki benim sahibim yoktu. Benimde sahibim varmış. Bizi geleceğe taşıyan Şavşat Anadolu Lisesi Öğret-men ve öğrencileri ayrıca Tarih Bölümü öğretmen ve öğrencileri beni hatırladılar. Sadece hatırlamakla kalmayıp geleceğe taşımak için de bu etkinliği hazırlamışlar. Çok duygulandım. Bu gelenek bizim olduğu gibi Anadolu kültürü içerisinde de çok önemli bir yeri vardır. Bugün evime çok huzurlu gidiyorum. Yıllar sonra ilk defa böylesine büyük bir kalabalığa hikâyelerimi şiirlerimi okuma ve anlatma imkanı buldum. Tarihimiz ceddimiz yaşadığı sürece bu gelenekte yaşamalı ve yaşatılmalıdır. Şavşat Anadolu Lisesinin öğretmeninden öğrencisine herkese çok teşekkür ediyorum” dedi.
Okulun öğretmenlerinden, Nimet Sarı, Ayşe Polat Özdemir ve programı 2 yaşında çocuğu ile izlemeye gelen Duygu Tireli Âşıklık geleneği içerisinde güçlü bir yere sahip olan usta-çırak ilişkisi, geçmişten günümüze kadar yaşamış olan âşıklar arasında bilgi, görgü ve tecrübe iletimini sağlayan bir köprü vazifesi görmektedir. Karacaoğlan, Köroğlu, Kazak Abdal, Pir Sultan Abdal, Ercişli Emrah, Gevheri, Âşık Ömer, Kul Himmet, Dadal oğlu, Dertli, Ruhsati, Bayburtlu Zihni, Âşık Şenlik, Âşık Sümmani, Âşık Veysel, Davut Sulari, Âşık Murat Çobanoğlu ve Âşık Yaşar Reyhani bu geleneğin kaybettiğimiz değerli temsilcilerindendir. Âşıklık geleneğinin temsilcilerinden Aşık İbrahim Kara’yı tanımak-tan büyük bir mutluluk duyduk. Aşık İbrahim Karanın hayata bakışı ilerlemiş yaşına rağmen enerjisi ve dolu dolu bilgisi karşısında güzel dakikalar geçirdik. Etkinlikte emeği olan herkese çok teşekkür ediyoruz.” dediler.
Yapılan etkinlikte, Kaçkar TV Müzik Pınarı Programı Yapımcısı ve sunucusu Nurbay Usta ile programın Türk Halk Müziği ses sanatçısı Türkü Kız Solmaz Akgül Şavşat’ın şuan hayatta olmayan TRT sanatçısı Cevri Altuntaş’ın “Tahıl sardım harmana” adı eserini Aşık İbrahim Karnın evinden bir TV Program çekimi için hazırlanan görüntüde bilgisayardan dev ekrana yansıtılarak yayınlandı.
Geleneğin geçmişten günümüze yaşaya bilirliğini güvence altına almak amacıyla 1986 yılında Kültür Bakanlığı bünye-sinde oluşturulan Yaşayan Halk Şairleri veri tabanına 795 âşık kayıtlıydı. Pek fazla yetişen aşık olmadığına göre bu sayı oldukça düşmüştü.
Âşıklık Geleneği, 2009 yılı itibariyle UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesine kayıtlı.
