ÇAY ÜRETİCİSİNİN SORUNLARI TBMM’YE TAŞINDI
Bekaroğlu, Çay Üreticisinin Sorunlarını Gündeme Getirmeye Devam Ediyor!
Hayati Akbaş
ANKARA-CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, çay üreticisinin sorunlarını gündeme getirmeye devam ediyor. Bekaroğlu, zorunlu organik gübre uygulaması konusunda üreticinin zararının karşılanması konusunda düzenleme yapılmasını istedi.
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, TBMM Tarım, Orman ve Köy işleri Komisyonu’na çay kanun taslağının kamuoyu ile paylaşılması, zorunlu organik gübre uygulaması konusunda üreticinin zararının karşılanması konusunda düzenleme yapılması, çay fabrikalarının yarattığı kirliliğinin önlenmesi için çay fabrikalarının organize sanayi bölgesine taşınması, çay fabrikalarında doğalgaz ve/veya sıvılaştırılmış-sıkıştırılmış doğalgaz kullanımının teşvik edilmesi ve bal ormanlarının kurulması konusunda düzenlemeler yapılması konusunda görüşlerini bildirdi.
Bekaroğlu yaptığı açıklamada, “Doğu Karadeniz Bölgesi’nde çay üretimi ile geçimini sağlayan müstahsil ve bölge halkının uzun süredir gündemini oluşturan Çay Kanun Taslağı ile ilgili olarak bir hazırlık olduğu bilinmektedir. Bu konuda verdiğimiz soru önergelerine ve bilgi edinme başvurularına gelen yanıtlarda ve konuyla ilgili yapılan açıklamalarda Taslağın TBMM Başkanlığına sunulduğu belirtilmiş olmasına rağmen, konuyla ilgili olarak henüz net bir açıklama yapılmamıştır. Bu konuda Çay Kanunu Taslağının milletvekilleri, sivil toplum kuruluşları, çay müstahsilleri ve kamuoyu ile paylaşılarak, bölgenin ihtiyaçları gözetilerek hazırlanması ve ele alınması gerekmektedir. Konuyla ilgili olarak verdiğimiz soru önergeleri ve yanıtları, bilgi edinme başvuruları ve yanıtları EK-1’de dikkatinize yer almaktadır.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından çay tarım alanlarının organik havzaya dönüştürülmesi kapsamında Nisan 2017 tarihinde yapılan açıklama ile organik gübre kullanımının zorunlu hale getirileceği duyurulmuştur. 2018 yılında kademeli olarak geçileceği belirtilen zorunlu organik gübre uygulaması konusunda verim kaybı olacağı çay müstahsilini endişelendirmektedir. ÇAYKUR tarafından belirli bölgelerde, sınırlı olarak yapılan organik çay üretiminde yüzde 40’lara varan üretim kaybının olması bu anlamda kaygıları daha da arttırmaktadır. Bu nedenle ürün kaybının asgari düzeyde olacağı organik gübre seçeneğinin araştırılması, vatandaşın bu konuda ikna edilmelidir. Ayrıca her durumda ortaya çıkacak olan ürün kaybı dolayısıyla müstahsilin mağduriyetinin önlenmesi, taban fiyatı destekleme politikasının bu çerçevede belirlenmesi, telafi destek ödemelerinin yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede verim kaybının önlenmesi için çay üretiminin Rize, Artvin ve Trabzon’dan sonra başta Giresun olmak üzere yeni çay tarım alanları açılarak, üretim alanlarının genişletilmesi yönünde bir çalışma yapılması gerekmektedir. Organik gübreye ilişkin çalışmalarımız EK-2’de dikkatinize yer almaktadır.
Rize’de sanayi işletmelerinin yüzde 75’ini oluşturan ÇAYKUR ve özel sektöre ait yaş çay fabrikaları bölgede ciddi anlamda kirlilik ve sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Çay fabrikalarının yerleşim yerlerinden uzağa taşınması bu sorunların çözülmesi yönünde önemli bir adım olacaktır. Bu çerçevede Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte ortak çalışma yürütülerek, çay fabrikalarının Rize’de bulunan Rize Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınması ya da Çay Organize Sanayi Bölgesi kurulması yönünde çalışma yürütülmesi hem ekonomik anlamda hem de sağlık açısından önemli bir çalışma olacaktır. Bu konuda yaptığımız çalışmalar dikkatinize EK-3’de yer almaktadır.
Çay fabrikalarının yarattığı kirlilik ve sağlık sorunlarının en önemli nedenlerinden birisi de kömür kullanımıdır. Kirliliğin azaltılması ve enerji tasarrufunun sağlanması amacıyla daha ekonomik ve çevre dostu alternatif enerji kaynaklarının kullanımı son derece önemlidir. Bu çerçevede sıvılaştırılmış-sıkılaştırılmış doğalgaz az karbonmonoksit üretmesi ve çevre kirliliğine karşı daha ekolojik bir yapıda olması nedeniyle önemli bir alternatif oluşturmaktadır. ÇAYKUR 17 adet fabrikasında sıvılaştırılmış-sıkıştırılmış doğalgaz kullanımına geçmiştir. Bu fabrikalarda bir rahatlama olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle çay fabrikalarının tümünde doğalgaz ve/veya sıvılaştırılmış-sıkıştırılmış doğalgaz kullanımına geçilmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte ortak bir çalışma yapılması gerekmektedir. Bu konuda yaptığımız çalışmalar dikkatinize EK-4’de yer almaktadır.
Karadeniz Bölgesi için arıcılık önemli bir ekonomik faaliyettir. Bu anlamda arıcılığın desteklenmesi için bal ormanlarının kurulması orman köylüsünü de kalkındıracak önemli bir adım olacaktır. Bu konuda Orman ve Su İşleri Bakanlığı eliyle yürütülen çalışmalar bulunmaktadır. Geçtiğimiz günlerde Orman ve Su İşleri Bakanlığı eliyle Karadeniz’de 11 bal ormanı kurulmuştur. Ayrıca bal ormanları hakkında Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2013-2017 Bal Ormanı Eylem Planı bulunmaktadır. Bu çerçevede likapa, ıhlamur, akasya ve kestane gibi nektar, salgı ve polen veren bitkilerin bulunduğu Rize ve çevre illerinde bal ormanlarının yaygınlaştırılması konusunda Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile birlikte ortak çalışma yürütülmesi bu illerin kalkınması açısından önemli bir adım olacaktır.” İfadelerini kullandı.
