BEKAROĞLU, DOKAP 2. EYLEM PLANI HAKKINDA YAZILI SORU ÖNERGESİ VERDİ

 

CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu,  DOKAP 2. Eylem Planı Hakkında Yazılı Soru Önergesi Verdi.

Hayati Akbaş

ANKARA-CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu,  DOKAP 2. Eylem Planı hakkında yazılı soru önergesi verdi. Bekaroğlu konuya ilişkin yaptığı açıklamada; “03.06.2011 tarih ve 642 sayılı KHK ile Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon’u kapsayan DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Bu iller arasına daha sonra Tokat da dahil edilmiştir. Bölgenin ekonomik büyüme, sosyal gelişme ve istihdam artışına katkı sağlamayı amaç edindiğini belirten DOKAP, ilk eylem planını 2014-2018 yıllarını kapsayacak şekilde hazırlamıştır. Turizm ve çevresel sürdürülebilirlik; ekonomik kalkınma; altyapı ve kentsel gelişme; sosyal gelişme; yerel düzeyde kurumsal kapasitenin geliştirilmesi olarak 5 temel başlıkta belirtilen Eylem Planında 128 alt eylem planı sayılmıştır.

DOKAP Eylem Planı’na göre yıllar itibarıyla 5 ana başlık için ayırılan bütçe şu şekildedir:

2016 Sayıştay Raporuna göre; DOKAP Eylem Planı kapsamında 2014 yılında 56 eylem ve 582 proje için 2,58 milyar liralık program ödeneği ayrılmış, bu ödeneğin 2,29 milyar lirası harcanmıştır. Eksen bazında en fazla harcama 283 proje altında 1,44 milyar lira ile Altyapı ve Kentsel Gelişme Ekseninde gerçekleştirilmiştir. 2015 yılında 74 eylem kapsamında 716 proje için 344 milyar liralık ödenekten 2,9 milyar liralık harcama gerçekleştirilmiş, eksen bazında en fazla harcama 291 proje altında 2,03 milyar lira ile Altyapı ve Kentsel Gelişme ekseninde yapılmıştır. En az harcama ise eylemlerinin başlangıç yıllarının genel itibarıyla 2016 yılı olması nedeniyle harcaması olmayan Yerel Düzeyde Kapasitenin Geliştirilmesi ekseninde olmuştur. 2016 yılında ise 89 eylem kapsamında 784 proje için 4,3 milyar TL ödenekten, 3,6 milyar TL harcanmıştır. Eksen bazında en fazla harcama 286 proje altında 2,3 milyar TL ile Altyapı ve Kentsel Gelişme ekseninde, en az harcama ise 3 proje altında 141 bin TL ile Yerel Düzeyde Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi ekseninde olmuştur.

2015 yılı ve 2016 yılı Sayıştay Denetim Raporlarında DOKAP’ın eylem planında yer alan ve 2016 yılında tamamlanması gereken bir kısım projelerinin hiç gerçekleşmediği, 2016 yılı ve takip eden yıllarda gerçekleşmesi planlanan projelerde hiçbir ilerleme kaydedilmediğine dikkat çekilmiştir. Bu kapsamda DOKAP’ın sorumluluğunda bulunan 14 projenin, başka idarelerin sorumluluğunda bulunan 19 proje için herhangi bir çalışma yapılmadığı belirtilmiştir. Bunların yanında Yeşil Yol kapsamında yapılan yol imalatlarında ÇED raporlarının düzenlenmediği ve kuruma verilmiş 70 kadro olmasına rağmen 37’sinin boş olduğu ifade edilmiştir.

DOKAP’ın kendisine ayrılan ödeneği neden harcamadığını 13 Aralık 2016 tarihinde 7/10107 esas numaralı yazılı soru önergem ile Kalkınma Bakanı’na sormuştum. Verilen yanıtta; 2012 ve 2013 yıllarında Başkanlığın idari yapılanmasını tamamlama çalışmaları nedeniyle harcamaların düşük kaldığı belirtilmiştir. 2014-2016 yılları arasında tahsis edilen ödeneklerin büyük çoğunluğunun harcandığı, 2017 yılında DOKAP’A 126 milyon TL ödenek tahsis edildiği, söz konusu ödeneğin 63,3 milyon TL’lik bölümünün tarım sektörü projelerinde kullanılacağı dile getirilmiştir.

DOKAP 1 inci Eylem Planı’nda eksiklikler bu kadar açıkken, geçtiğimiz günlerde DOKAP 2019-2023 yıllarını kapsayan 2 inci Eylem Planı hazırlığına giriştiğini duyurmuştur. DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Ekrem Yüce tarafından yapılan açıklamada; 2014-2017 yılları arasında 92 eylemin uygulandığı, sorumlu kuruluşlar tarafından 3 bin 134 projenin faaliyeti geçirildiği, bu projeler için 10,4 milyar TL’lik bir bütçe ile yola çıktıklarını ancak toplamda hayata geçirilen projeler için 15,1 lira harcandığı, yüzde 50 artış doğrultusunda proje gerçekleşmesi olduğu ifade edilmiştir. Harcamaların ise 326,5 milyon lirasının turizm ve çevresel sürdürülebilirlik, 714,9 milyon lirasının bitkisel ve hayvansal üretim çerçevesinde ekonomik kalkınma, 10,8 milyar lirasının altyapı ve kentsel gelişme, 3,1 milyar lirasının sosyal gelişme, 243 bin lirasının da yerel düzeyde kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ekseninde gerçekleştirildiği belirtilmiştir. 2 inci eylem planında 2014-2018 yıllarında uygulanan projelerden daha büyük projelerin hayata geçirileceğinin ifade eden Yüce, “İlk 5 yıllık kalkınma planını hemen hemen doldurduk. 2019-2023 yılları kalkınma eylem planı oluşturacağız. Geçtiğimiz 5 yıllık plan bize büyük bir tecrübe oldu. İnşallah 2 inci 5 yıllık eylem planında daha mega projeler konusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Vatandaşların ihtiyaç duyduğu, hem altyapı noktasında hem turizm, hem de ekonomik kalkınma noktasında daha ciddi, daha mega projelere yer vereceğiz.” demiştir.

Bu bağlamda;

1. DOKAP’ın 2014-2018 yıllarını kapsayan 1 inci Eylem Planında belirtilen hedeflerin hangileri gerçekleştirilmiştir? 1 inci eylem planında belirlenen öncelikler nelerdir, ne ölçüde hayata geçirilmiştir?
2. DOKAP 1 inci Eylem Planında belirtilen eylemler için harcanan tutarlar konusunda farklı açıklamalar bulunmaktadır. Rakamlardaki farklılığın nedeni nedir?
3. Bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması, bölgenin ekonomik ve sosyal kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla kurulan DOKAP tarafından hazırlanan 2014-2018 Eylem Planında yer alan projelerin çoğunu gerçekleştirmediği Sayıştay Raporlarında ifade edilmektedir. Hatta DOKAP’ın gerekli verileri üretmediği, izleme ve değerlendirme süreçlerini yeterince yapmadığı, eylem planı kapsamındaki yatırımlarla ilgili gerekli önlemleri almadığı dolayısıyla projelerde beklenen sonuçların görülmesinin mümkün olmadığı dikkat çekilen bir diğer noktadır. Bu iddialar doğru mudur? DOKAP 1 inci Eylem Planında belirttiği projeleri neden gerçekleştirmemiştir?
4. DOKAP’ın 1 inci Eylem Planı döneminde yapılanların, bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel durumuna ne gibi etkileri olmuştur? Örneğin; DOKAP’ın çalışmaları sonrasında bölgede kişi başına düşen milli gelir artmış mıdır; bölgede işsizlik azalmış, istihdam artmış mıdır; bölgeden göç edenlerin sayısı azalmış mıdır; bu konuda yapılan araştırma ve veriler var mıdır?
5. DOKAP’ın 1 inci Eylem Planı sonrasında bölge turizminde olumlu gelişmeler olmuş mudur; bunların verilerini vermeniz mümkün müdür?
6. DOKAP 1 inci Eylem Planı uygulamalarının bölgedeki çevre sorunlarına etkisi ne olmuştur; bu konuda yapılmış bir araştırma var mıdır; bunların sonuçları nedir?
7. DOKAP 1 inci Eylem Planının uygulanmasında ciddi sorunlar ortaya çıkmışken, 2 inci Eylem Planı hangi öncelikler çerçevesinde gerçekleştirilecektir? Bu Eylem planının hazırlanması öncesinde bölgede ne gibi çalışmalar yapılmıştır?
8. DOKAP 2 inci Eylem Planı için bahsedilen “mega projeler” nedir?
9. 2015 ve 2016 Sayıştay Raporlarında da ortaya konulduğu üzere DOKAP yönetimi eylem planlarını gerektiği gibi uygulanmamış, kendilerine ayrılan ödeneği kullanamamışlardır. Böyle bir yönetim hakkında ne düşünüyorsunuz? DOKAP’ı daha ehil kişilere teslim etmeyi düşünüyor musunuz?” ifadelerine yer verdi.